تاندونیت آشیل
تاندونیت آشیل یا تاندینوپاتی آشیل ، التهاب و آسیب تاندون آشیل است که خود را به صورت درد پشت پاشنه پا نشان می دهد.
ساختمان( آناتومی) تاندون آشیل
تاندون یا زرد پی آشیل ، قویترین زردپی بدن است که عضلات پشت ساق پا ( گاستروکنمیوس و سولئوس ) را به استخوان پاشنه ، متصل می کند و نیروی ناشی از انقباض این عضلات را به پا منتقل کرده، باعث خم شدن پا به سمت پایین می شود , و به این تزتیب نقش مهمی در راه رفتن ایفا می کند.
آسیب شناسی تاندینوپاتی آشیل
تاندونیت آشیل یا تاندینوپاتی آشیل آسیب رشته های کلاژن تشکیل دهنده تاندون می باشد . الیاف سازنده زردپی آشیل ، به علت فشار های وارده، به تدریج دچار تخریب ( دژنراسیون) می شوند . الیاف تخریب شده ، به صورت در هم ، بازسازی می شوند که با الیاف طبیعی تفاوت دارند و توانایی تحمل نیروهای وارده را ندارند و درد ایجاد می کنند. تاندینوپاتی آشیل، بر اساس محل درگیری ، به دو دسته تقسیم می شوند:
۱- تاندینوپاتی در محل چسبیدن تاندون به استخوان پاشه( insertional achilles tendiopathy )
۲- تاندینوپاتی دو تا شش سانتیمتر بالا تر از محل اتصال تاندون (mid-body achilles tendiopathy)
علل و عوامل خطر ساز تاندونیت آشیل
تاندونیت آشیل یا تاندینوپاتی آشیل در بین دوندگان شایع است ولی یک سوم افرادی دچار این ضایعه می شوند، فعالیت فیزیکی چندانی ندارند .لذا عوامل متعددی در ایجاد آن دخالت دارند که می توان یه این موارد اشاره کرد:
۱-عوامل بیرونی ، از قبیل افزایش ناگهانی شدت یا مدت ورزش ، سطوح نا مناسب محل دویدن ( ناهموار بودن، لغزنده بودن ویا بیش از حد سفت بودن) ،کفش نامناسب ، استفاده از داروهای خاصی مانند آنتی بیوتیکهای فلوروکینولون و ورزشهایی مانند دویدن و پریدن.
۲- عوامل درونی، از قبیل آسیب قبلی تاندون، افزایش سن،جنس مذکر،چاقی،سفتی و کوتاهی عضلات پشت ساق پا ، کف پای صاف یا قوس بیش از حد کف پا
علائم و نشانه های تاندونیت آشیل یا تاندینوپاتی آشیل.
تاندونیت آشیل یا تاندینوپاتی آشیل به صورت درد وحساسیت در محل ضایعه بروز می کند . که می تواند در محل اتصال تاندون به استخوان پاشنه باشد و یا در قسمت میانی تاندون. درد معولا با دویدن و از پله بالا رفتن تشدید می شود ولی گاهی با انجام ورزش و فعالیت درد کاهش می یابد.
معمولا لمس محل ضایعه دردناک است ولی گرمی احساس نمی شود. عضلات پشت ساق پا هم معمولا کوتاهی دارند.
تشخیص تاندونیت آشیل یا تاندینوپاتی آشیل
تشخیص تاندونیت آشیل معولا با اخذ شرح حال و انجام معاینه بالینی صورت می گیرد. اگر درد در محل چسبیدن تاندون به استخوان پاشنه باشد ، عکس ساده می تواند رسوب کلسیوم را نشان دهد ولی در مواردی که ضایعه در ناحیه وسط تاندون آشیل باشد ، عکس ساده یافته ای را نشان نمی دهد. گاهی پزشک برای تشخیص از سونوگرافی یا ام آر آی کمک می گیرد.
درمان تاندونیت آشیل
در مواردی که ضایعه تاندونیت آشیل حاد باشد می توان از ماشاژ یخ ، داروهای ضد التهاب مانند دیکلوفناک و استراحت نسبی بهره برد . در مواردی که از شروع درد، زمان زیادی گذشته باشد، علاوه بر اقدامات ذکر شده ، نیاز به انجام فیزیوتراپی و تمرینات کششی و تقویتی عضلات پشت ساق پا می باشد . گاهی نیاز به استفاده از کفش و ارتوز مناسب نیز می باشد.
در صورتی که با اقدامات ذکر شده ضایعه تاندونیت آشیل بهبود نیابد می توان از شاک ویو تراپی به مدت سه تا پنج جلسه هفتگی ، کمک گرفت که در بسیاری از موارد منجر به بهبود یا کاهش قابل توجه درد می شود. لازم به ذکر است که تزریق کورتیکواستروئید در محل ضایعه پیشنهاد نمی شود چون خطر پارگی تاندون را در پی دارد. در صورت عدم پاسخ به درمانهای ذکر شده ، درمان جراحی انجام می شود.